De do’s and dont’s bij het aangaan van distributieovereenkomsten
Het inschakelen van een distributeur om een nieuwe, onbekende markt of regio te betreden, biedt veel voordelen. Bovendien is het voor een distributeur in veel opzichten aantrekkelijker om als distributeur te werken dan als handelsagent, vanwege de grote mate van contractsvrijheid en de mogelijkheid om veel zelf te bepalen. In deze blog lees je de ins en outs van het aangaan van distributieovereenkomsten en de verschillen ten opzichte van agentuurovereenkomsten.
Verschillen tussen een distributieovereenkomst en een agentuurovereenkomst
Het inschakelen van een distributeur kan voordelig zijn omdat een distributeur voor eigen rekening en risico handelt en zelf voorraden aanhoudt. Het debiteurenrisico ligt dus bij de distributeur en je hoeft minder te investeren in logistiek en magazijnruimte.
Om lokaal de markt te bewerken is het ook mogelijk om een handelsagent in te schakelen. Het nadeel van een handelsagent is echter de goodwillvergoeding die onder omstandigheden moet worden betaald door de principaal bij het einde van de agentuurovereenkomst. Dit is in de wet geregeld en daar kan niet van af worden geweken.
Naar Nederlands recht heeft een distributeur geen recht op een goodwillvergoeding bij het einde van de overeenkomst.
Daarnaast is de distributieovereenkomst niet wettelijk geregeld, wat zorgt voor een ruime mate van contractsvrijheid bij het aangaan van een distributieovereenkomst. Voor een agentuurovereenkomst geldt een beperkte mate van contractsvrijheid, omdat veel rechten en plichten van de principaal en de handelsagent al in de wet zijn vastgelegd. De wettelijke bepalingen bieden een ruime mate van bescherming aan de handelsagent.
Anders dan bij een agentuurovereenkomst is het in beginsel niet toegestaan om vaste verkoopprijzen of minimum verkoopprijzen op te leggen aan de distributeur. Je mag wel adviseren over de prijsstelling of maximumprijzen opleggen. Het niet hanteren van de adviesprijzen door de distributeur mag echter geen gevolgen hebben voor de distributeur. Een leverancier heeft dus minder grip op de verkoopprijzen van de distributeur.
Afspraken over bijvoorbeeld prijzen, exclusiviteit en verkoopbeperkingen via bepaalde kanalen en aan bepaalde afnemers komen zeer vaak voor in distributieovereenkomsten en moeten worden getoetst aan de relevante mededingingsregels. Veel leveranciers en distributeurs zoeken de grens op met betrekking tot het maken van afspraken waar mededingingsrechtelijke aspecten aan kleven. Gezien de zeer nadelige financiële gevolgen, zoals boetes van de Autoriteit Financiële Markten, is het dan ook raadzaam om een distributieovereenkomst te laten opstellen of screenen door een specialist.
Wat kun je regelen in een distributieovereenkomst?
Je bent niet verplicht om een schriftelijke distributieovereenkomst aan te gaan met je contractspartij. De afspraken kunnen ook mondeling worden gemaakt. Om onduidelijkheid en geschillen met je leverancier of distributeur te voorkomen, is het raadzaam om de distributieovereenkomst schriftelijk vast te leggen met je contractspartij. In een distributieovereenkomst kun je verschillende afspraken vastleggen, zoals:
- Exclusiviteitsbeding
- Verplichtingen van de leverancier, zoals ondersteuning bij marketingactiviteiten door de distributeur en opleiding en training van de distributeur
- Verplichtingen van de distributeur, zoals een minimum jaarlijkse afname van producten, het aanhouden van een minimale voorraad, omzettarget en de verlening van service en garantie aan afnemers van de distributeur
- De duur van de overeenkomst
- De wijze van beëindiging
- De rechten en plichten van leverancier en distributeur na het einde van de distributieovereenkomst
- Toepasselijk recht en de bevoegde rechter
Beëindigen van de distributieovereenkomst
Een distributieovereenkomst wordt in de regel voor langere tijd aangegaan. Als een van de partijen na jarenlang zakendoen de distributieovereenkomst opzegt met inachtneming van een opzegtermijn van twee maanden, kan dat zeer nadelig uitpakken voor de opgezegde partij. Dit is bijvoorbeeld het geval als de opgezegde partij afhankelijk is van de voortzetting van de distributieovereenkomst en niet verwacht binnen de termijn van twee maanden een alternatief te vinden.
Internationale distributieovereenkomst
In de meeste gevallen is er sprake van een internationale distributieovereenkomst waarbij de contractspartijen niet in hetzelfde land zijn gevestigd. Elk land hanteert zijn eigen regels ten aanzien van distributieovereenkomsten. In België zijn de rechten en plichten op grond van de distributieovereenkomst bijvoorbeeld wel in de wet geregeld. Daarnaast is het zo dat een distributeur naar Duits recht onder bepaalde omstandigheden wel aanspraak kan maken op een goodwillvergoeding. Dit zijn dus wezenlijke verschillen ten opzichte van het Nederlandse rechtssysteem, waar de distributieovereenkomst en het recht op goodwillvergoeding bij het einde van de distributieovereenkomst niet in de wet zijn opgenomen.
Rechtskeuze en forumkeuze in de distributieovereenkomst
Partijen kunnen afspreken dat het recht van een bepaald land van toepassing is op de distributieovereenkomst en welke rechter bevoegd is om te oordelen over geschillen. Als partijen niets afspreken, dan moet aan de hand van internationale regels het toepasselijke recht en de bevoegde rechtbank worden vastgesteld. Het kan zo zijn dat de rechtbank in Nederland bevoegd is, maar dat Duits recht van toepassing is op de distributieovereenkomst. De uitkomst van het geschil kan dan onzeker zijn, omdat er verschillen zijn tussen het Nederlandse en Duitse recht en het onduidelijk is hoe de Nederlandse rechter het Duitse recht zal toepassen.
Meer weten?
Het aangaan van een distributieovereenkomst biedt zowel kansen als uitdagingen. Of je nu overweegt om een distributeur in te schakelen of al actief bent in een bestaande distributierelatie, het is essentieel om goed op de hoogte te zijn van de juridische aspecten en de mogelijke valkuilen. Een zorgvuldig opgestelde distributieovereenkomst kan veel problemen voorkomen en zorgt ervoor dat beide partijen weten waar ze aan toe zijn.
Wil je meer weten over distributieovereenkomsten of heb je specifieke vragen over jouw situatie? Neem dan gerust contact met ons op. Onze specialisten staan klaar om je te helpen met deskundig advies en begeleiding.