Wat als je klant failliet is? Juridische en praktische handvatten voor ondernemers

Een klant die failliet gaat terwijl jij nog op betaling van een factuur wacht: het is een vervelende, maar helaas niet zeldzame situatie. Wat kun je dan nog doen? Krijg je nog betaald? En hoe voorkom je dit in de toekomst zoveel mogelijk? In deze blog leggen we uit wat er juridisch gebeurt bij een faillissement, welke stappen je kunt zetten om alsnog iets van je geld te zien, en hoe je jezelf als ondernemer beter kunt beschermen tegen dit soort risico’s.

Wat gebeurt er juridisch bij een faillissement?

Wanneer een klant failliet wordt verklaard, treedt er een juridisch regime in werking dat zowel jouw mogelijkheden als schuldeiser als de afhandeling van alle schulden regelt. Het faillissementsrecht is vastgelegd in de Faillissementswet (Fw), die onder meer bepaalt wat de rol is van de curator, hoe de boedel wordt verdeeld, en wat jouw juridische positie is als schuldeiser.

Een faillissement wordt uitgesproken door de rechtbank op verzoek van de schuldenaar zelf of een schuldeiser. De rechter stelt vast dat de schuldenaar heeft opgehouden te betalen (betalingsonmacht), en er ten minste twee schuldeisers zijn (waarvan één vordering opeisbaar is).

Na uitspraak benoemt de rechtbank:

Een curator: die het beheer en de afwikkeling van het vermogen van de failliet overneemt.
Een rechter-commissaris: die toezicht houdt op de curator.

Vanaf het moment van faillissement verliest de failliet (jouw klant) het beheer over zijn eigen vermogen. Alle bezittingen en rechten van de failliete partij vormen samen de failliete boedel. Denk aan goederen, voertuigen, voorraden, bankrekeningen, vorderingen op derden en lopende contracten (inclusief jouw overeenkomst).

Zodra het faillissement is uitgesproken, treedt een zogenaamde “vereffeningsfase” in. Dat betekent dat de curator onderzoekt wat er nog aan activa is, welke contracten er lopen, en wat er mogelijk nog te incasseren valt. Dit kan maanden of zelfs jaren duren, afhankelijk van de complexiteit van de boedel. Helaas krijgen meestal lang niet alle schuldeisers (volledig) betaald. De verdeling vindt plaats volgens een strikte rangorde van schuldeisers.

De rangorde van schuldeisers

De wet maakt onderscheid tussen verschillende soorten schuldeisers:

1. Separatisten
Dit zijn schuldeisers met een zekerheidsrecht, zoals een pand- of hypotheekrecht. Zij mogen hun recht uitoefenen buiten het faillissement om, alsof er geen faillissement is. Separatisten hebben dus een veel sterkere juridische positie dan gewone schuldeisers. Denk aan:

Banken of andere partijen met een pandrecht op voorraad of vorderingen
Hypotheekhouders op bedrijfspanden

2. Boedelschuldeisers
Deze vorderingen ontstaan ná de faillietverklaring en zijn rechtstreeks verbonden aan het beheer van de boedel. Boedelschuldeisers worden als eerste voldaan, en vaak volledig. Denk aan:

Het salaris van de curator
Huur die doorloopt na faillissement
Leveringen op verzoek van de curator

3. Preferente schuldeisers
Hebben een wettelijk voorrangsrecht. Zij worden betaald vóór de concurrente schuldeisers, maar ná de boedelschuldeisers. Denk aan:

Belastingdienst (voor loonheffing, btw)
UWV (voor overgenomen loonkosten)
Werknemers (achterstallig loon)

4. Concurrente schuldeisers
Dit zijn de gewone leveranciers en dienstverleners – jij als ondernemer valt hier meestal onder. Deze groep heeft geen voorrang en deelt pas mee in wat er eventueel nog over is. In de praktijk is dit vaak laag tot nihil, tenzij de failliete boedel onverwacht groot is.

Juridische gevolgen voor jou als schuldeiser

Als jij een concurrente schuldeiser bent – en dat ben je meestal, tenzij je extra zekerheden hebt bedongen – dan geldt het volgende:

Je kunt geen eigen incasso- of rechtsmaatregelen meer nemen. De deurwaarder of rechtbank zal een vordering niet meer in behandeling nemen zodra het faillissement is uitgesproken.
Je moet je vordering zelf indienen bij de curator, bij voorkeur met bewijsstukken (contract, facturen, betalingsafspraken).
Je ontvangt mogelijk een uitdelingslijst van de curator. Als er geld overblijft na de betaling van preferente schuldeisers, kun je een (klein) percentage ontvangen.
Als je zekerheden hebt bedongen, zoals eigendomsvoorbehoud of pandrecht, dan is je juridische positie aanzienlijk beter.

Hoe voorkom je in de toekomst problemen?

Een faillissement kun je niet altijd voorkomen, maar je kunt de schade wel beperken. Hier zijn tips om je positie te versterken – voorafgaand aan een faillissement:

Werk met eigendomsvoorbehoud
Zorg dat je algemene voorwaarden een duidelijke clausule bevatten over eigendomsvoorbehoud. Zo behoud je het recht op je goederen totdat er is betaald.
Vraag om zekerheden
Bij grotere opdrachten kun je vragen om aanbetalingen, een bankgarantie, of een persoonlijke borgstelling. Zeker als je klant een nieuwkomer is of een betalingsgeschiedenis heeft die twijfel oproept.
Doe een kredietcheck
Via partijen zoals Graydon of Creditsafe kun je vooraf de financiële situatie van je klant toetsen. Geen garantie, maar wel een belangrijk signaal.
Beperk betalingstermijnen
Hoe sneller je betaald wordt, hoe kleiner het risico dat een faillissement je raakt. Kortere termijnen en strak debiteurenbeheer helpen hierbij.
Let op signalen van betalingsproblemen
Betaalt je klant opeens traag, stelt hij rare vragen over de factuur, of zijn er geruchten over financiële problemen? Neem dat serieus en wacht niet te lang met actie ondernemen. Draag je vordering snel over. Dat kan hier.
Overweeg een kredietverzekering
Voor grote bedragen of langdurige projecten kan een kredietverzekering je beschermen tegen wanbetaling door faillissement.

Tot slot

Een faillissement van je klant is nooit prettig – maar het hoeft niet automatisch te betekenen dat je met lege handen staat. Zorg dat je je juridische positie goed geregeld hebt, ken je rechten en handel snel. En bovenal: neem preventieve maatregelen, zodat je bij een volgende opdracht sterker staat.

Heb je te maken met een failliete klant, of wil je jouw contracten of algemene voorwaarden laten controleren? Neem dan gerust contact met ons op. Onze specialisten staan klaar om je te helpen met deskundig advies en begeleiding.

Heb je te maken met onbetaalde facturen? Wacht niet te lang en geef je vordering ter incasso uit handen! Schakel onze incassoservice in en laat je vordering snel en eenvoudig innen. We werken op basis van No Cure No Pay, dus je loopt geen enkel risico. Wil je meer weten over onze tarieven? Bekijk dan ons incassobeleid.

Bij Cluster Advocatuur staan wij voor:

– Snel en effectief incasseren
– Transparante tarieven
– Realtime online inzicht in jouw dossier

Onze incasso-werkwijze

Onze effectieve, snelle en goedkope werkwijze voor het incasseren van jouw vordering tref je hier aan. Door toegang tot onze online omgeving heb je real-time inzicht in onze werkzaamheden en houd je grip op de incasso van jouw vordering.

Wil je direct je vordering indienen?

Klik op de knop hieronder en draag je vordering vandaag nog over!

Alle expertises